سنگ فیروزه یکی از سنگهای قیمتی است که در ایران نیز به وفور یافت میشود. فیروزه نیشابور از معروفترین سنگهای جواهر جهان است. البته در شهر بابک استان کرمان هم معدن فیروزه بزرگی وجود دارد که قابل مقایسه با فیروزه نیشابور است.
به طور کلی فیروزه در دو نوع صاف، مشهور به «عجمی» و رگه دار مشهور به «شجری» یافت میشود. در ایران نوع عجمی طرفداران بسیاری دارد . نوع عجمی نیشابوری نیز با قیمت بسیار بالا معامله میشود که از ارزش بالای این سنگ حکایت دارد.
جالب است بدانید فیروزه یک سنگ زنده است و مواد شیمیایی چربی ها، اسیدها و… باعث آسیب دیدن آن میشوند.
در گذشته و همچنان در برخی از اقوام از سنگ فیروزه برای درمان سردرد، مشکلات چشمی، تب و گزش حشرات استفاده می شده. همچنین فیروزه را به صورت پودر در میآوردند و آن را برای بیماری که از درد شکم رنج میبرد تجویز میکردند.
سنگ فیروزه همچنین برای آرام کردن بیماران عصبی مفید است و اضطراب را از بیماران دور میکند.
رنگ زیبای این جواهر نیز به مس و آهن موجود در آن مربوط است.
فیروزه
انگشتر فیروزه
سختی سنگهای قیمتی
سنگهای قیمتی و جواهرات را با واحدی به نام موس ( Mohs) میسنجند که گاهی به آن مو هم میگویند. عددی که بر اساس این معیار مشخص میشود نشاندهنده سختی و استقامت سنگ در برابر خراش و ضربه است.
به طور کلی باید بدانید، سختی یک سنگ قیمتی را با سنگی دیگر میسنجند. یعنی اگر یک سنگ، جواهری دیگر را خط بیندازد از آن سختتر است. یعنی با خراشیدن یکی بر روی یکی دیگر میتوان سختی دیگر کانیها را با آنها برابر سنجی کرد.
سنگها به ترتیب از نرمترین به سختترین (از شماره ۱ تا ۱۰) شامل تالک، ژیپس، کلسیت، فلوئوریت، آپاتیت، ارتوکلاز، کوارتز، توپاز، کرندوم و الماس هستند. همانطور که متوجه شدید، تالک با درجه سختی ۱ و الماس با درجه سختی ۱۰، کمترین و بیشترین سختی را دارند. این سنجش به نام مقیاس موس شناخته شده است.
سختی فیروزه
درجه سختی سنگ فیروزه 5 تا 6 در مقیاس موس است. یعنی تقریبا سختی قابل قبولی دارد.
مقاومت و طول عمر سنگ فیروزه
سنگ فیروزه به صورت کلی در برابر نور مقاوم است. اما گرما میتواند سبب از بین رفتن رنگ سنگ شود و به سطح آن نیز آسیب برساند.
سنگ فیروزه خیلی آرام در اسید هیدروکلریک حل میشود. همچنین مواد شیمیایی، وسایل آرایشی و حتی چربی پوست یا عرق بدن انسان هم میتواند سبب از بین رفتن رنگ سنگ شود.
راهنمای تمیز کردن سنگ فیروزه
بسیار مهم است که از بخار یا دستگاههای اولتراساند برای تمیز کردن فیروزه خودداری کنید. بهترین روش برای پاک کردن این جواهر قیمتی استفاده از محلول آب ولرم و صابون است. حواستان باشد پس از شستن سنگ را بلافاصله با پارچه بدون پرز خشک کنید تا لکهی آب روی آن باقی نماند.
برخی از جواهرات فیروزه را با یک لایه سطحی برای درخشش بیشتر میپوشانند، بنابراین بسیار مهم است برای شستن آن از مواد شیمیایی استفاده نکنید تا این لایه از بین نرود.
از تماس مواد چربی و سنگ فیروزه پرهیز کنید.
انگشتر سنگ فیروزه را هنگام کار با مایع دستشویی از دست بیرون بیاورید.